ukryj menu          

Legenda o martwym żołnierzu

„Legende vom toten Soldaten”
słowa i muzyka: Bertolt Brechet
tłumaczenie: Sylwek Szweda 28.05.2006
(współpraca przy tłumaczeniu: Andrzej Sitko)
( d g A7 d  d-A7 )
  
   
           d                           g

”Już pięć lat wojny, nadziei żadnej

   A               A7       d

Na to że przyjdzie pokój,

             d                  g

Więc zginę chociaż jak bohater”.

        A       A7               d    C7

Pomyślał żołnierz z okopu.

         F                g

Nie było wojny końca jeszcze,

            C        C7             F    A7

Więc Cesarz cierpiał przez to,

       d                                  g

Bo żołnierz poległ, choć walczyć miał,

      A                  A7               d       ( d  g A7 d -A7 )

Śmierć jego przyszła za wcześnie.

  

  
3.

Gdy lato weszło do okopów,

Żołnierz już spał snem wiecznym.

Komisja lekarska zebrała się

Gruntowniej to zbadać jeszcze.

4.

Potem czym prędzej na cmentarz gna,

By z grobu żołnierza wykopać.

Szpadel Komisja specjalny ma,

Święcony krwią i błotem.

  

5.

Lekarz dokładnie żołnierza zbadał,

Lub to co z niego zostało.

Stwierdził, że na nic się nie nada

To jego zgnite ciało.

6.

Zabrali z sobą żołnierza wnet,

Na niebie gwiazd tysiące.

Kto nie miał hełmu na głowie ten

Zobaczyć mógł je w końcu.

  

7.

Wlewali w niego palącą wódkę

Licząc, że wstanie wreszcie,

W ramiona rzucili mu siostry dwie

I prawie nagie dziewczę.

8.

Księżulka aż na mdłości bierze,

Bo żołnierz się rozkłada,

Kadzidłem huśta ile wlezie,

Lecz i to nie chce pomagać.

  

9.

Z przodu orkiestra zagrała marsza

Tak żwawo jak do tańca.

Kuśtyka ksiądz, a pochód cały

Z żołnierzem tańczy walca.

10.

Sanitariusze żołnierza wzięli

Prowadząc go pod ręce.

Już raz wpadł w błoto dlatego więc

Nie chcieli tego więcej.

  

11.

Namalowali na jego całunie

Kolory czarny-biały-czerwony

I jak chorągiew nieśli dumnie

W błocie po pas tonąc.

12.

Z samego przodu we fraku gość

W wykrochmalonej koszuli

Swój obowiązek spełniał i

Czuł z tego się bardzo dumny.

  

13.

Ciągnęli w dół z czynelami

Znikając w ciemny trakt,

A żołnierz wraz z nimi jak płatek śniegu

Porwany przez wiatr.

14.

Psy i koty zawodzą głośno,

Nad nimi słychać kul świst,

Już nie chcą z Francuzami mieć

Do czynienia nic.

  

15.

Kiedy przez wioski żołnierza nieśli,

Kobiety stały blisko,

Drzewa kłaniały się, księżyc świecił,

Hurra!!! krzyczało wszystko.

16.

Okrzyki, psy, czynele, koty,

Kobiety i księżulek,

A martwy żołnierz niczym małpa

Pijana się turlał.

  

17.

I gdy ciągnęli tak przez wsie,

Czy ktoś żołnierza widział?

Choć tylu przy nim kręciło się

I każdy - hurra!!! - krzyczał.

18.

Cisnęły zewsząd na  niego tłumy,

Bo widzieć chciał go każdy,

Żołnierza jednak tylko z góry

Zobaczyć mogły gwiazdy.

  

19.

Gwiazdy na niebie nie zawsze są,

Poranek w końcu przyszedł,

Lecz żołnierz tak jak uczono go

Na przeciw śmierci wyszedł.

28.05.2006
Legende vom toten Soldaten
EMMA rockt Brecht "Die Legende vom toten Soldaten"
Elżbieta Wojnowska - Legenda o martwym żołnierzu
Die Legende Vom Toten Soldaten

LEGENDE VOM TOTEN SOLDATEN
(Bertolt Brecht - aus: Kabarett: So weit die scharfe Zunge reicht; Scherz Verlag, '64)
Pokaż/ukryj tekst źródłowy tłumaczenie: Andrzej Sitko 27.05.2006

1.
Und als der Krieg im vierten Lenz
Kiedy w piątym roku wojny
Keinen Ausblick auf Frieden bot
Nie było widoków na pokój
Da zog der Soldat seine Konsequenz
Żołnierz wyciągnął z tego faktu wnioski
Und starb den Heldentod.
I poległ ( umarł )śmiercią bohatera.

2.
Der Krieg war aber noch nicht gar
Ale wojnie jeszcze nie było końca
Drum tat es dem Kaiser leid
Więc Cesarz cierpiał ( z tego powodu ),
Daß sein Soldat gestorben war:
Że ten żołnierz poległ
Es schien ihm noch vor der Zeit.
Uznał, że było to przedwczesne.


3.
Der Sommer zog über die Gräber her
Lato rozpostarło się nad okopami ( zawitało do okopów )
Und der Soldat schlief schon
A żołnierz już spał
Da kam eines Nachts eine militär-
I oto pojawiła się
ische ärztliche Kommission.
Wojskowa komisja lekarska.

4.
Es zog die ärztliche Kommission
Komisja lekarska
Zum Gottesacker hinaus
Poszła na cmentarz
Und grub mit geweihtem Spaten den
I wykopała poświęconym szpadlem
Gefallnen Soldaten aus.
Poległego żołnierza.

5.
Der Doktor besah den Soldaten genau
Lekarz dokładnie obejrzał żołnierza
Oder was von ihm noch da war
Albo to co z niego zostało
Und der Doktor fand, der Soldat war k. v.
I stwierdził, że żołnierz jest trefny
Und er drückte sich vor der Gefahr.
I postanowił strzec się.

6.
Und sie nahmen sogleich den Soldaten mit
I zabrali ze sobą żołnierza
Die Nacht war blau und schön.
Noc była błękitna i piękna.
Man konnte, wenn man keinen Helm aufhatte
Można było, jeśli nie miało się na głowie hełmu
Die Sterne der Heimat sehn.
Widzieć gwiazdy ojczyzny (świecące nad ojczystą ziemią).

7.
Sie schütteten ihm einen feurigen Schnaps
Nalali ( wlali ) mu palącej wódki
In den verwesten Leib
W przegniłe (rozkładające się) usta
Und hängten zwei Schwestern in seinen Arm
Rzucili mu w ramiona dwie siostry (dwie pielęgniarki)
Und ein halb entblößtes Weib.
I półnagie dziewczę.

8.
Und weil der Soldat nach Verwesung stinkt
A ponieważ żołnierz śmierdział trupem (rozkładał się)
Drum hinkt ein Pfaffe voran
Więc kuśtyka przed nim księżulo
Der über ihn ein Weihrauchfaß schwingt
Spielt einen flotten Marsch.
Gra skocznego (żwawego) marsza,
Und der Soldat, so wie er's gelernt
A nasz żołnierz jak mu nawyk każe
Schmeißt seine Beine vom Arsch.
Wyrzuca przed siebie nogi (wywija nogami).

10.
Und brüderlich den Arm um ihn
Dwa łapiduchy (sanitariusze) zrzuciwszy mu ręce na ramiona11.
Sie malten auf sein Leichenhemd
Zwei Sanitäter gehn
Idą razem z nim
Sonst flöge er noch in den Dreck ihnen hin
Gdyby nie to, walałby się w błocie
Und das darf nicht geschehn.
A do tego przecież nie można dopuścić (a to rzecz niebywała).



Namalowali na jego całunie (koszuli śmiertelnej)
Die Farben Schwarz-Weiß-Rot
Kolory czarny-biały-czerwony (kolory Niemiec cesarskich do 1918)
Und trugen's vor ihm her; man sah
Nieśli te barwy (chorągiew) przed nim
Vor Farben nicht mehr den Kot.
Żeby nie było widać błota (to co na ziemi, to co z tego żołnierza zostało, także na ziemi).


12.
Ein Herr im Frack schritt auch voran
Przodem idzie też wyfraczony (we fraku) jegomość
Mit einer gestärkten Brust
Z wykrochmaloną (sztywną) koszulą
Der war sich als ein deutscher Mann
Jako świadomy (wzorowy) Niemiec
Seiner Pflicht genau bewußt.
Wiedział co jest jego obowiązkiem (co do niego należy).

13.
So zogen sie mit Tschindrara
I tak ciągnęli z czynelami
Hinab die dunkle Chaussee
W dół ciemną szosą (ciemnej szosy)
Und der Soldat zog taumelnd mit
I żołnierz ciągnął z nimi
Wie im Sturm die Flocke Schnee.
Jak płatek śniegu na wietrze.

14.
Die Katzen und die Hunde schrein
Psy i koty zawodzą
Die Ratzen im Feld pfeifen wüst:
Rakiety gwiżdżą (świszczą) w polu
Sie wollen nicht französich sein
Nie chcą być francuskie (z Francuzami, nie chcą mieć nic wspólnego z Francuzami)
Weil das eine Schande ist.
Bo to wstyd.

15.
Und wenn sie durch die Dörfer ziehn
Kiedy ciągnęli przez wioski
Waren alle Weiber da
Wszystkie kobiety stały w progu (we drzwiach)
Die Bäume verneigten sich, Vollmond schien
Drzewa kłaniały się im, księżyc świecił w pełni
Und alles schrie hurra.
Wszystko wokół krzyczało hurra!

16.
Mit Tschindrara und Wiedersehn!
Z czynelami, okrzykami do zobaczenia
Und Weib und Hund und Pfaff!
Z kobietami, psami i księżulem!
Und mitten drin der tote Soldat
W tym wszystkim (wśród tego wszystkiego) nasz martwy żołnierz
Wie ein besoffner Aff.
Niczym pijana małpa.

17.
Und wenn sie durch die Dörfer ziehn
Kiedy tak ciągnęli (martwego żołnierza) przez wsie
Kommt's, daß ihn keiner sah
Nikt go jednak nie widział
So viele waren herum um ihn
Tylu było wokół niego
Mit Tschindra und Hurra.
Z czynelami i okrzykami hurra!

18.
So viele tanzten und johlten um ihn
Tak wielu tańczyło i wrzeszczało wokół niego
Daß ihn keiner sah.
Że nikt go nie widział (że był niewidoczny).
Man konnte ihn einzig von oben noch sehn
Widzieć można go było tylko od góry (z góry)
Und da sind nur Sterne da.
Widziały go więc jedynie gwiazdy.

19.
Die Sterne sind nicht immer da
Gwiazdy nie zawsze są na firmamencie (nie zawsze są widoczne)
Es kommt ein Morgenrot.
Świta już jutrzenka
Doch der Soldat, so wie er's gelernt
A żołnierz tak jak go nauczono
Zieht in den Heldentod.
Wychodzi na przeciw śmierci (bohaterskiej śmierci).


Bertolt Brecht, właśc. Eugen Berthold Friedrich Brecht (ur. 10 lutego 1898 w Augsburgu, zm. 14 sierpnia 1956 w Berlinie) - niemiecki pisarz, dramaturg, teoretyk teatru, inscenizator, poeta.

Jego twórczość ma charakter buntowniczy, rewolucyjny; jest społecznie zaangażowana. Brecht najczęściej stawał w obronie robotników i pokrzywdzonych, przeciwko wojnom, atakował kapitalistów i filistrów. Jedną z głównych inspiracji światopoglądowych Brechta był marksizm, zmieszany z modernistyczną niechęcią do mieszczaństwa.

Największym sukcesem Brechta była „Opera za 3 grosze” (Die Dreigroschenoper), będąca modernizacją sztuki „Opery żebraczej” Gay'a przeniesioną w realia robotnicze.
 

Śpiewnik

Folder plików

 

Najnowsze piosenki

więcej
 
na górę