Anioł pasterzom mówił
"Angelus pastoribus"
(Anioł pasterzom mówił (Angelus pastoribus) Anonim XI w. Tłumaczenie na język polski: XVI w., Muzyka: XVII w. Jedna z najstarszych dawnych polskich kolęd utrzymana w surowym, chorałowym charakterze. Charakterystyczny ruch melodii przy zachowaniu tych samych wartości dźwięków. Najstarszy zapis muzyczny tej kolędy pochodzi z XVI wieku).
*(ostatnia zwrotka: Sylwek Szweda 14.01.2015 r.)
( E E9/11 H7/4 )x2
E A6 E7+ H9E
Anioł pasterzom mówił:gis cis7 Fis4Fis H7
Chrystus się wam narodził.E A E fis E H7
W Betlejem, nie bardzo podłym mieście.
cis7 Fis0 E7+ fis
Narodził się w ubóstwie
E A7+a E7+H9 E
Pan wszego stworzenia.
E A6 E7+ H9 E
Chcąc się dowiedzieć tegogis cis7 Fis4FisH7
Poselstwa wesołego,E A E fis E H7
Bieżeli do Betlejem skwapliwie.
cis7 Fis0 E7+ fis
Znaleźli dziecię w żłobie,
E A7+a E7+H9 E
Maryję z Józefem.
E A6 E7+ H9E
O dziwne narodzenie,gis cis7 Fis4FisH7
Nigdy niewysłowione!E A E fis E H7
Poczęła Panna Syna w czystości,
cis7 Fis0 E7+ fis
Porodziła w całości
E A7+ a E7+H9E
Panieństwa swojego.
E A6 E7+ H9 E
Taki Pan chwały wielkiej,gis cis7 Fis4FisH7
Uniżyl się Wysoki,E A E fis E H7
Pałacu kosztownego żadnego
cis7 Fis0 E7+ fis
Nie miał zbudowanego
E A7+a E7+H9 E
Pan wszego stworzenia.
Już się ono spełniło,
Co pod figurą było:
Arona różdżka ona zielona
Stała się nam kwitnąca
I owoc rodząca.
Słuchajcież Boga Ojca,
Jako wam Go zaleca:
Ten ci jest Syn najmilszy, jedyny,
W raju wam obiecany,
Tego wy słuchajcie.
Bogu bądź cześć i chwała,
Która byś nie ustała,
Jako Ojcu, tak i Jego Synowi
I Świętemu Duchowi,
W Trójcy jedynemu.
E A6 E7+ H9 E
Niechaj każdy ziemski król
gis cis7 Fis4Fis H7
Czym prędzej przybędzie tu,
E A E fis E H7
Żeby się samemu przekonać dziś
cis7 Fis0 E7+ fis
Jak naprawdę można żyć
E A7+ a E7+H9 E
W Panu wszechmocnemu.*
Anioł Pasterzom Mówił
Krzysztof Krawczyk - Anioł Pasterzom Mówił
Piotr Rubik - Anioł pasterzom mówił
Najwcześniejszy znany zapis muzyki tej pieśni pochodzi z tabulatury organowej z drugiej połowy XVII w. (zob. A. Chybiński Nowe źródło do historii kolędy w Polsce, „Przegląd Muzyczny” 1926, nr 12). Tabulatura brała pod uwagę łaciński tekst pieśni, o jedną sylabę krótszy od polskiego; dostosowanie do polskich słów dało kilka tradycyjnych wariantów zakończenia melodii. Wersja zapisana w tabulaturze śpiewana jest do dzisiaj, z tym że rozdrobnienie dźwięku na szóstej zgłosce, figurujące w tabulaturze, zatarło się w popularnym śpiewaniu.
Polski tekst kolędy, znajduje się w rękopisie kórnickim z połowy XVI w., bez wskazówki na temat melodii. Tekst ten jest identyczny z dziś śpiewanym, liczy 7 zwrotek.
W XVII w. (Pieśni zwyczajne, z 1626 r., gdzie tekst jest drukowany po raz pierwszy, oraz Pieśni katolickie Jagodyńskiego z ok. 1640 r.) lansowano pewne warianty tego przekładu; w zwrotce 1 wiersze 3–5 miały brzmieć:
w Betlejem, miasteczku Dawidowym,
w pokoleniu Judowym,
z Panienki Maryi;
w zwrotce 2 wiersze 3–4:
z ochotą do Betlejem bieżeli,
Dziecię w żłobie naleźli.
Zmiany te nie zdołały jednak wyprzeć wersji pierwotnej, która weszła do druków XVIII-wiecznych. Jedynie określenie „w chliwie” w 4 wierszu 2 zwrotki, rymujące się pierwotnie z „spieszliwie”, zostało konsekwentnie wyparte przez „w żłobie”, ale już bez odpowiednika rymowego. Trzeci przekaz drukowany, XVIII-wieczny (Pieśni nabożne z 1643), jest zgodny z wersją kórnicką, z tym że podaje 6 zwrotek pieśni. W XVIII w. tekst ten zamieszczają wszystkie zbiory drukowane (6 lub 7 zwrotek), natomiast w rękopisach pojawia się on rzadziej: kancjonały franciszkańskie przekazują go po łacinie i bez zapisu melodii, karmelitańskie – po polsku (BJ 3642, 3647 i kantyczka Chybińskiego w II części) lub łacinie (BJ 3638), rękopis BJ 3646 podaje tekst polski i łaciński – wszystkie bez melodii. W rękopisie karmelitańskim BJ 3642 znajduje się uwaga zalecająca śpiewać na melodię kolędy Anioł pasterzom – Kolędę skąpei furtiance.
