ukryj menu          

Oda do radości

O Radości, iskro bogów (Ode „An die Freude”)
słowa: Fryderyk Schiller
muzyka: Ludwig van Beethoven
tłumaczenie: Andrzej Lam - Konstanty Ildefons Gałczyński
G          a G  D7      G D

O, Radości, iskro bogów,

     G      D   G            D

kwiecie Elizejskich Pól,

 G         C     G7     C           G  D7

święta, na twym świętym progu

   e      D      G     D7       G

staje nasz natchniony chór.

   D            G         D         G

Jasność twoja wszystko zaćmi,

   D       H7        e A7 D

złączy, co rozdzielił los.

 G             C  G7  C       G  D7

Wszyscy ludzie będą braćmi

  e                  D      G  D7     G 

tam, gdzie twój przemówi głos.


Patrz, patrz, wielkie słońce światem
biegnie, sypiąc złote skry,
jak zwycięzca i bohater
biegnij, bracie, tak i ty.

Radość tryska z piersi ziemi,
Radość pije cały świat.
Dziś wchodzimy, wstępujemy
na Radości złoty ślad.
 

Ona w sercu, w zbożu, w śpiewie,
ona w splocie ludzkich rąk,
z niej najlichszy robak czerpie,
w niej - największy niebios krąg.

Wstańcie, ludzie, wstańcie wszędzie,

ja nowinę niosę wam:

na gwieździstym firmamencie

bliska radość błyszczy nam. 

 

 

*

 

 

O Radości, iskro bogów,

Córo Elizejskich Pól,

Na świętości twojej progu

Śpiewa nam niebiański chór.

Twoja moc cudowna zaćmi

Zgubny podział, gorzkie łzy;

Wszyscy ludzie będą braćmi,

Gdy twe skrzydło w locie lśni. 

Złączcie ręce, miliony! 

Pokochajcie cały świat!

Bracia – nad sklepieniem gwiazd

Mieszka Ojciec upragniony.

 

Komu dobry los pozwolił,
Aby kochał brata brat,
Kto małżonkę miłą zdobył,
Ten niech będzie z nami rad!
Tak – kto choćby jedną duszę
Na tym świecie swoją zwie!
A kto w mroczną pustkę uszedł,
Żegna z płaczem związek ten.

Co na ziemi radość czuje,

Niechaj kocha mocno tak!
Radość wznosi nas do gwiazd,
Gdzie nieznany Duch króluje.
 

Radość od natury czerpie
Wszelkie życie, każdy twór;
I najmniejsze, i największe
Chodzą po jej ścieżkach z róż.
Ona pocałunki, wino
I przyjaciół daje w bród.
Lichy robak czuje miłość,
A Cherubin wie, gdzie Bóg.

Wy spadacie, miliony?
Czy nie wzywa Stwórca was?
Lećcie nad sklepienie gwiazd,
Tam On mieszka upragniony.

 

Radość mocnym skrzydłem nieci
Wiecznych sił natury bieg.
Radość, radość tryby pędzi,
Aby zegar świata szedł.
Wabi kwiat z małego ziarna,
Na firmament słońca krąg,
Górnych sfer obraca żarna,
Gdzie nie sięga lunet moc.

Tak jak Jego słońca krążą

Po zamieci gwiezdnych drżeń,

Budźcie, bracia, własny dzień

I zwycięską idźcie drogą.

 

Ze zwierciadeł prawdy złotych
Uczonemu uśmiech śle.
Wieść na strome wzgórze cnoty
Wytrwałego męża chce.
Na słonecznej górze wiary
Wieje dumnie rząd jej flag,
Przez trumienne widać szpary,
Że anielskie chóry zna.

Walczcie dzielnie, miliony!
O godniejszy walczcie świat!
W górze nad sklepieniem gwiazd
Wielki Bóg was wynagrodzi.

 

Bogów się przebłagać nie da,
Równym im wypada być.
Niech się stawi smutek, bieda,
Aby wśród radosnych żyć.
Złość i zemsta niechaj zginą,
Przebaczenie zyska wróg,
Niech mu gorzkie łzy nie płyną,
Niech ciernistych nie zna dróg.

Naszych długów księgę zniszczmy!
Niechaj się pojedna świat!
Bracia – nad sklepieniem gwiazd
Sądzi Bóg, jak my sądzimy.

  

Radość pieni się w pucharze,
Z krwi złocistej winnych gron
Czerpią dobroć kanibale,
Silni pokorniejszy ton – 
Wstańcie, bracia, wstańcie wszyscy,
Kielich krąży pośród nas,
Niech ku niebu trunek tryśnie,
Dobry Duch niech przyjmie dar.

Co go sławią gwiazd obroty,

Serafinów wielbi chór,
Toast przyjmie dobry Duch
Nad sklepieniem gwiazd wysokim.

 

Dzielny umysł w bólu ciężkim,
Pomoc, gdy niewinny w łzach,
Wieczna wierność dla przysięgi,
Druh i wróg niech prawdę zna,
Duma przed tronami królów –
A w potrzebie gniew i krew –
Dla zasługi wieniec cudów,
A ze zgrają kłamców precz!

Święty krąg zewrzyjcie ciaśniej,
Świadkiem złote wina skry:
By przysięgom wiernym być,
Gwiezdny Sędzia naszym świadkiem!

 

Od tyrańskich pęt zbawienie,
Łaska dla łotrzyka też,
I w czas śmierci miej nadzieję,
Sąd wysoki zbawi cię!
Niech umarli też powstaną!
Pijcie, bracia, pijcie wraz,
Przebaczenie winowajcom,
Piekło już nie straszy nas.

Jak pogodne pożegnanie!

Sen w śmiertelnych łonie chust!
Bracia – z dusz Sędziego ust
Słów kojących zmiłowanie!
Hymn Unii Europejskiej
Ode an die Freude
Beethoven, L. van; IX symfonia op. 125 d-moll - Oda do radości; Esc
Oda do Radości. Brzeg
Steczkoska, Santor, Kayah i inni Oda do radości (teledysk)
Oda do radości

Ludwig van Beethoven (1770-1827), kompozytor niemiecki. Od 1779 uczył się gry na instrumentach klawiszowych, kompozycji i generałbasu u Ch.G. Neefego w Bonn, od 1789 studiował filozofię na uniwersytecie w Kolonii. W 1792 wyjechał do Wiednia, gdzie studiował u J. Haydna, J. Schenka, J.G. Albrechtsbergera i A. Salieriego. W 1814 sukces przyniosło mu wystawienie nowej wersji opery Fidelio w Kärtnertortheater w Wiedniu. Ostatni publiczny koncert Beethovena odbył się w 1815, od ok. 1798 cierpiał na postępującą głuchotę, co doprowadziło do całkowitej utraty słuchu w 1818. Wyrazem cierpienia artysty stał się słynny testament heiligensztadzki (1802), w którym Beethoven pisał o przezwyciężeniu choroby dzięki sztuce.
   Twórczość Beethovena klasyfikowana jest w obrębie klasycyzmu muzycznego, choć wykracza poza jego granice, zapowiadając nadejście epoki romantyzmu. Wprowadzał w swych utworach zmiany w klasycznych układach formalnych (scherzo zamiast menueta w 3 części symfonii), stosował nieregularności w budowie utworów, duże kontrasty dynamiczne, rozwinął czynnik harmoniczny, w symfoniach poszerzył skład orkiestry. Jego dzieła miały istotny wpływ na rozwój muzyki XIX i XX w.
Wybrane kompozycje - orkiestrowe: 9 symfoniiI C-dur op. 21 (1800), II D-dur op. 36 (1802), III Es-dur Sinfonia eroica op. 55 (1803), IV B-dur op. 60 (1806), V c-moll op. 67 (1808), VI F-dur Sinfonia pastorale op. 68 (1808),VII A-dur op. 92 (1812), VIII F-dur op. 93 (1812), IX d-moll na głosy solowe, chór i orkiestrę op. 125 (1824); uwertury - c-moll do tragedii H.J. Collina Coriolan op. 62 (1807), Leonore I op. 138 (1805), Leonore II op. 72 (1805), Leonore III op. 72 (1806), Fidelio op. 72 (1814).
Koncerty fortepianoweI C-dur op. 15 (1798), II B-dur op. 19 (1795), III c-moll op. 37 (1802), IV G-dur op. 58 (1806), V Es-dur op. 73 (1809); Koncert skrzypcowy D-dur op. 61 (1806), Koncert potrójny C-dur na fortepian, skrzypce i wiolonczelę op. 56 (1804), Fantazja c-moll na fortepian, chór i orkiestrę op. 80 (1809).
KameralneSekstet Es-dur na instrumenty dęte op. 71 (1796), Kwintet smyczkowy Es-dur op. 4 (1796), Kwintet Es-dur na fortepian i instrumenty dęte op. 16 (1797), 3 kwartety smyczkowe op. 59 (1806), Wielka fuga B-durop. 133 (1825). 3 tria fortepianowe op. 1 (1794), Trio B-dur na fortepian, klarnet i wiolonczelę op. 11 (1798), 2 tria fortepianowe op. 70 (1808), Trio fortepianowe B-dur op. 97 (1811).
10 sonat na skrzypce i fortepian, m.in.: F-dur op. 24, tzw. Wiosenna(1801), A-dur op. 47, tzw. Kreutzerowska (1803), 5 sonat na wiolonczelę i fortepian; 32 sonaty fortepianowe, m.in. Sonate pathétique c-moll op. 13 (1799), cis-moll op. 27 nr 2, tzw. Księżycowa (1801), C-dur op. 53, tzw.Waldsteinowska (1804), f-moll op. 57, tzw. Appassionata (1805), Grosse Sonate für das Hammerklavier B-dur op. 106 (1818), E-dur op. 109 (1820),As-dur op. 110 (1821), c-moll op. 111 (1822).
22 cykle wariacji fortepianowych, m.in.: 32 wariacje c-moll op. 76 (1809),33 wariacje C-dur na temat walca A. Diabellego op. 120 (1823), 7 bagatel na fortepian op. 33 (1802), 6 écossaises Es-dur na fortepian (1806),Klavierstück a-moll «Für Elise» na fortepian (1810).

Fryderyk Schiller - urodził się 10 listopada 1759 roku w Marbach(Niemcy). Swoją pierwszą sztukę zatytułowaną Zbójcynapisał będąc uczniem Karlsschule Stuttgart, słynnej akademii wojskowej założonej przez księcia Wirtembergii Karola Eugeniusza. Studiował tam medycynę i prawo, a w wolnych chwilach poznawał dzieła Goethego. Wspomniane debiutanckie dzieło szybko przyniosło mu sławę. Okrzyknięto go„niemieckim Szekspirem”.
Władzy nie spodobała się poruszana przez niego tematyka, dlatego zaraz po premierzeZbójców został on aresztowany. Zakazano mu publikowania dzieł. Schiller został zmuszony do ucieczki ze Stuttgartu. W 1787 roku znalazł się w Weimarze. Tam napisałOdę do radości. Do tego poematu muzykę skomponował Ludwig von Beethoven.

Na stałe osiedlił się w Jenie, gdzie ożenił się z Charlotte von Lengfeld. Miał z nią czwórkę dzieci. Na miejscowym uniwersytecie znalazł pracę jako wykładowca historii i filozofii. Wciąż zbierał laury za Zbójców. W 1792 roku został honorowym obywatelem Republiki Francuskiej. 

W 1797 roku wraz Goethem (swoim serdecznym przyjacielem) opublikowali na łamach czasopisma "Almanach Muz" zbiór ballad. Schiller pokazał wówczas światu po raz pierwszy takie dzieła jak: Rękawiczka czy Rycerz Toggenburg. Między innymi dzięki tym utworom, oraz Kseniom (krótkim satyrycznym wierszykom) zaskarbił sobie sympatię publiczności, która nazwała go „piewcą wolności”.

Za namową Goethego powrócił z nim do Weimaru, gdzie wspólnie założyli teatr. Schiller po latach ponownie pisał sztuki. W tym mieście pozostał aż do śmierci, która nastąpiła nader szybko. Poeta zmarł w wieku czterdziestu pięciu lat na gruźlicę. Zdarzenie to miało miejsce 9 maja 1805 roku.

Najsłynniejsze poematy i ballady:


Oda do radości
Żurawie Ibika
Pieśń o dzwonie
Rękawiczka
Rezygnacja

Dramaty:

Zbójcy (1781)
Intryga i miłość (1783)
Sprzysiężenie Fieska w Genui (1784)
Don Carlos (1787)
Maria Stuart (1800)
Dziewica Orleańska (1801)
Oblubienica z Messyny (1803)

Oda do radości (Ode „An die Freude”) – poemat Fryderyka Schillera powstały w listopadzie 1785 a ogłoszony drukiem w 1786. Ostateczna wersja autorska pochodzi z 1803 roku (w stosunku do pierwszej wersji ma trochę zmieniony szósty i siódmy wers pierwszej zwrotki oraz jest krótsza – nie zawiera ostatniej zwrotki). Utwór znany z fragmentów pochodzących z IX symfonii Ludwiga van Beethovena. Na początku lat 50. dwudziestego wieku w RFN próbowano wprowadzić Odę do Radości jako hymn Niemiec, jednak w 1952 roku powrócono do Das Lied der Deutschen, który pozostaje hymnem do dziś. Wersja instrumentalna ody została przyjęta jako hymn Unii Europejskiej. Oda jest też oficjalnym motywem muzycznym Copa Libertadores.
Beethoven już w szkicowniku z 1789 roku zapisał frazę z pierwszej partii chóru (partie chóralne towarzyszą w oryginale kolejnym zwrotkom), z zamysłem napisania muzyki do dzieła Schillera: Muß ein lieber Vater wohnen (Mieszka Ojciec upragniony). Na podstawie projektu z 1812 roku wiadomo, że początkowo miała to być uwertura na chór i orkiestrę. Pracując nad IX symfonią, którą ukończył w 1824 roku, Beethoven włączył tekst do jej finałowej części.
Najbardziej znany polski przekład początkowego fragmentu Ody do radości jest dziełem Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Gałczyński nie trzymał się ściśle oryginalnego tekstu i nigdy nie przełożył całości utworu. Inne znane tłumaczenie, całości utworu i ściślej trzymające się słów oryginału, opracował Andrzej Lam.

Andrzej Lam (ur. 26 grudnia 1929 w Grudziądzu) – historyk i krytyk literatury, tłumacz, em. profesor Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Akademii Humanistycznej im. A. Gieysztora w Pułtusku. Członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
Ukończył liceum im. B. Nowodworskiego w Krakowie w 1947 roku, studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim pod kierunkiem J. Kleinera i K. Wyki. Od 1951 asystent w Zakładzie Historii Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, w latach 1976-1982 dyrektor Instytutu Literatury Polskiej, 1982-2001 kierownik Zakładu Literatury XX wieku. Habilitację uzyskał 1976 i tytuł profesora 1979. Redagował dwutygodnik literacki Współczesność 1962-1966, następnie Rocznik Literacki do zawieszenia wydawnictwa, współredagował Miesięcznik Literacki 1966-1989. W roku akad. 1982/83 wykładał literaturę polską na Uniwersytecie Jana Gutenberga w Moguncji. W latach 1985-2009 przewodniczył jury Warszawskiej Premiery Literackiej.
Był redaktorem wydania zbiorowego Pism Karola Irzykowskiego w 19 tomach (1976-2001). Wydał wspomnienia swojego stryjaStanisława Lama Życie wśród wielu (1968), Mieczysława Jastruna Pamięć i milczenie (2006), diariusz Stanisława GrochowiakaPermisi non amisi (2009). Przełożył i opracował Dzieła wszystkie Horacego (wydanie z miedziorytami Ottona Vaeniusa). Z literatury niemieckiej – dzieła, które złożyły się na Kolekcję Niemieckiej Poezji Klasycznej: Pieśń o Nibelungach; Minnesang; Wolframa von Eschenbach Parsifal, Titurel, Willehalm; Sebastiana Branta Okręt błaznów (z drzeworytami Albrechta Dürera); Anioła ŚlązakaCherubinowy wędrowiec, Święta uciecha duszy, Opisanie czterech spraw ostatecznych; J.W. Goethego poezje i Fausta część pierwsza (z litografiami Eugène'a Delacroix); F. Schillera oda Do Radości, Pieśń o dzwonie; F. Hölderlina Poezje zebrane; J. von Eichendorffa nowela Z życia nicponia i poezje pt. Wiosna i miłość; E. Mörikego Poezje; R.M. Rilkego Księga godzin, Księga obrazów i Chrystusowe wizje, Poezje nowe i Życie Maryi, Elegie duinejskie i Sonety do Orfeusza); E. Stadlera poezje pt. Wymarsz;G. Trakla Poezje wszystkie; G. Heyma poezje Armada nocy; G. Benna 111 wierszy.
Odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1978), Złotą Odznaką Honorową "Za Zasługi dla Warszawy" (1979), Złotą Odznaką ZNP (1980), Krzyżem Oficerskim OOP (1986), Medalem Pamiątkowym PTWK (2009), Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" (2010), Złotą Odznaką Honorową Stowarzyszenia Księgarzy Polskich (2010).

Konstanty Ildefons Gałczyński, pseud. Karakuliambro (ur. 23 stycznia 1905 w Warszawie, zm. 6 grudnia 1953 w Warszawie) – polski poeta.
Najbardziej znany za sprawą paradramatycznej serii podszytych absurdem humoresek Teatrzyk Zielona Gęś, w której pojawiła się galeria postaci takich jak Osiołek Porfirion, Piekielny Piotruś, Hermenegilda Kociubińska czy Zielona Gęś.
 

Śpiewnik

Folder plików

 

Najnowsze piosenki

więcej
 
na górę