Panie Janie – kanon
Frere Jacques
C C G7 C C G7 C
Panie Janie, panie Janie, rano wstań, rano wstań
C G7 C C G7 C
Wszystkie dzwony biją, wszystkie dzwony biją:
G C G C
Bim, bam, bom ! bim, bam, bom !
„ Panie Janie” po angielsku:
Are you sleeping, are you sleeping ?
Brother John, brother John ?
Morning bells are ringing.
Morning bells ere ringing.
Ding, ding, dong. Ding, ding, dong.
“Panie Janie” po francusku:
Frere Jacques, frere Jacques,
Dormez-vous, dormez-vous.
Sonnez,les matines ! Sonez, les matines !
Ding ! Dang ! Dong ! Ding ! Dang ! Dong !
Fre Żak. Fre Żak
Dorme-wu, dorme-wu
Sone le matę ! Sone le matę
Ding ....
“Panie Janie” po niemiecku:
(maister) (szlejfst)
Meister Jakob, Meister Jakob schlafst du noch …
(gloken)
Alle glocken klingeln, Alle glocken klingeln
Bim, bam, bom …
Frère Jacques - alain le lait
Dla dzieci - Panie Janie rano wstań - z wokalem
Eliza Kemona - Panie Janie
Piosenki przedszkolaka - Panie Janie (w wykonaniu zespołu Wesołe
FRERE JACQUES -FRENCH - BABELZONE - French songs
Lullabies for Babies - Frère Jacques, Bedtime Lullaby
frere-jacques-children-traditional-piano-level-5.mov
Jak zagrać na flecie prostym melodię "Panie Janie"
Zuzia Wójtowicz - skrzypce kl. I (J. Stasica, J. Garścia - Wariacje
Panie Janie – piosenka. Wykonuje się ją najczęściej jako kanon dwu- lub czterogłosowy.
-
- Panie Janie! Panie Janie!
- Rano wstań! Rano wstań!
- ||: Wszystkie dzwony biją, :||
- Bim, bam, bom, bim, bam, bom.
W Wielkiej Brytanii, Niemczech, a w następstwie również w innych krajach germańskich, panuje przekonanie, że jest to francuska piosenka dziecięca. Jednak istnieją poważne przesłanki ku temu, by zaliczyć ją do europejskiego dziedzictwa kulturowego.
Pieśń jest znana w Europie, przetłumaczono ją na większość języków europejskich. Znana jest również poza Europą: w Azji, w Afryce, w Ameryce Północnej. Czirokezi budzą Józefa na polowanie. Chińczycy śpiewają na tę samą melodię piosenkę o tygrysach lub o komarach. Piosenki te tak zadomowiły się w Chinach, że uważane są za chińskie piosenki ludowe.
Historia tego utworu sięga najprawdopodobniej późnego średniowiecza i związana jest z historią szlaków pielgrzymkowych do grobu św. Jakuba Apostoła.
Od IX w. do Santiago de Compostela w północno-zachodniej Hiszpanii podążają pielgrzymki – i to nie tylko z Hiszpanii, ale z bardzo odległych stron. ("Santiago" znaczyło pierwotnie "Święty Jakub", dziś znaczy tyle co "Jakub", przy czym odwołanie jest do postaci Apostoła Jakuba, a nie biblijnego Patriarchy Jakuba, syna Izaaka. Obecnie "Św. Jakub" to "San Santiago").
W ciągu wieków powstała cała sieć dróg, zwanych Drogą św. Jakuba, które wiodły od Morza Bałtyckiego przez Polskę, Niemcy, Szwajcarię i Francję aż do Santiago. Rekonstrukcja tych szlaków (rozpoczęta w 1986, trwająca nadal) była pierwszym projektem w ramach programu Europejskich Szlaków Kulturowych Rady Europy.
Być może pierwotna wersja powstała w języku łacińskim, który w tamtych czasach był językiem liturgicznym i międzynarodowym – społeczność pielgrzymów mówiła przecież bardzo różnymi językami. Być może pieśń powstała w którejś z grup pątniczych w jej ojczystym języku i wersja łacińska była jednym z pierwszych tłumaczeń.
-
- Quare dormis, o Iacobe,
- Etiam nunc, etiam nunc?
- ||: Resonant campanae, :||
- Din din dan, din din dan.
Uczestnicy pielgrzymek do Santiago de Compostela zwani byli pielgrzymami lub braćmi jakubowymi. Dawniej pielgrzymi wędrowali pieszo, wędrówka trwała nieraz całe miesiące. Pątnicy wstawali bardzo wcześnie, by po porannej mszy świętej wyruszyć w dalszą drogę.
W XV wieku, na trasie do Santiago, powstała piosenka, wyśmiewająca leniwych pielgrzymów, którzy nie zrywali się na pierwszy dźwięk dzwonu.
Piosenka pojawiła się w Niemczech w XVII w.
Bohater kanonu nazywa się Bruder Jakob (Brat Jakub) lub Meister Jakob (Mistrz Jakub). Zwracamy się do niego bezpośrednio, w 2. os. l. poj. (du).
"Brat Jakub" może oznaczać zarówno pielgrzyma, jak i prostego zakonnika. "Mistrz Jakub" może oznaczać rzemieślnika. Rzemieślnicy byli znacząca grupą wśród pielgrzymów. Pielgrzymka do Composteli była niejako obowiązkiem świeżo wyzwolonego czeladnika. Może również oznaczać budowniczego kościoła. Co najmniej od XI do XVI we Francji i w Hiszpanii istniał cech budowniczych kościołów o nazwie les Enfants du Maître Jacques (»Kinder von Meister Jakob« = Dzieci Mistrza Jakuba). Wiele z niemieckich kościołów zostało zbudowanych przez "Mistrza Jakuba".
W Austrii prawdopodobnie był to również Bruder Martin (Brat Marcin).
We Francji bohater kanonu nazywa się Frère Jacques (Brat Jakub). Zwracamy się do niego bardziej formalnie, w 2. os. l. mn. (vous).
W języku hiszpańskim wyjątkowo bohater kanonu nosi cztery różne imiona: Martinillo, Fray Santiago, Fray Francisco lub Fray Felipe.
W katedrze w hiszpańskim mieście Burgos – ważnym etapie na Drodze św. Jakuba – znajduje się sławny zegar z XVI w. Charakterystycznym elementem są dwie postacie: większa – Papamoscas, od której zegar nosi nazwę – i mniejsza – Martinillo.
Papamoscas wybija pełne godziny, uderzając w dzwon i poruszając przy tym ustami, jakby śpiewał z trzymanej w dłoni partytury (stąd zapewne jego imię, oznaczające pawdopodobnie "połykacz much").
Martinillo wybija kolejne kwadranse, uderzając w dwa dzwonki trzymanymi w dłoniach młoteczkami. Jego imię powstało zapewne z połączenia męskiego imienia "Martín" ze słowem "martillo" (= młotek).
Papamoscas wybija pełne godziny, uderzając w dzwon i poruszając przy tym ustami, jakby śpiewał z trzymanej w dłoni partytury (stąd zapewne jego imię, oznaczające pawdopodobnie "połykacz much").
Martinillo wybija kolejne kwadranse, uderzając w dwa dzwonki trzymanymi w dłoniach młoteczkami. Jego imię powstało zapewne z połączenia męskiego imienia "Martín" ze słowem "martillo" (= młotek).
Santiago pierwotnie znaczyło "święty Jakub Większy, Apostoł", dzisiaj to po prostu "Jakub".
Teksty w różnych językach:
|
łacina Quare dormis, o Iacobe, Etiam nunc, etiam nunc? ||: Resonant campanae, :|| Din din dan, din din dan.
|
| angielski Are you sleeping, are you sleeping, Brother John, brother John, ||: Morning bells are ringing, :|| Ding ding dong, ding ding dong. |
niemiecki
Bruder Jakob, Bruder Jakob,
Schläfst du noch? Schläfst du noch?
||: Hörst du nicht die Glocken? :||
Ding dang dong, ding dang dong.
niemiecki – inna wersja
Meister Jakob, Meister Jakob,
Schläfst du noch? Schläfst du noch?
||: Hörst du nicht die Glocken? :||
Ding dang dong, ding dang dong.
włoski (ze strony włoskiej)
Frà Martino, campanaro,
Dormi tu? Dormi tu?
||: Suona le campane! :||
Din don dan, din don dan.
|
rosyjski
(Ta wersja jest również na płycie Rolfa Zuckowskiego
- piosenka w kilku językach: "Alle wecken Bruder Jakob".)
Брат Иван! Эй! Брат Иван! Эй!
Спишь-ли ты? Спишь-ли ты?
||: Звонят в колокольчик, :||
Динь-динь-динь, динь-динь-динь.
Brat Iwan! Ej! Brat Iwan! Ej!
Spisz-li ty? Spisz-li ty?
||: Zwoniat w kałakol’czik, :||
Diń-diń-diń, diń-diń-diń.
rosyjski – wersja 2
(poprawiona pisownia)
Братец Иаков, братец Иаков,
Спишь-ли ты? Спишь-ли ты?
||: Слышишь звон на башне? :||
Дин-дан-дон, дин-дан-дон.
Bratec Jakow, bratec Jakow,
Spisz-li ty? Spisz-li ty?
||: Słyszisz zwon na basznie? :||
Din-dan-don, din-dan-don.
czeski – wersja 1
(poprawiona pisownia)
Bratře Kubo, Bratře Kubo,
Ještě spíš, ještě spíš?
Venku slunce září, ty jsi na polštáři,
vstávej již, vstávej již.
|
