Hatikwa (hebr. הַתִּקְוָה, HaTikva(h) – Nadzieja; arab. هاتكفا) jest hymnem państwowymIzraela. Hymn został napisany przez Naftalego Herca Imbera, świeckiego galicyjskiego Żyda, który w 1882 wyemigrował do Palestyny. Treścią słów hymnu jest "nadzieja",syjonistyczne pragnienie utworzenia państwa żydowskiego w Ziemi Izraela. Jest to jeden z nielicznych hymnów państwowych napisanych w tonacji molowej.
Tekst poematu napisał w 1878 świecki Żyd Naftali Herc Imber, pochodzący
z rodzinychasydów ze Złoczowa w Galicji. Ten dziewięcio-zwrotkowy wiersz nazwał Tikvatenu(Nasza Nadzieja). Wyrażał on jego uczucia i myśli powstałe na skutek budowy jednego z pierwszych żydowskich osiedli Petach Tikwa
w Palestynie. Wiersz został opublikowany drukiem w 1886 w zbiorze wierszy Imbera pod tytułem "Barkai" (hebr.ברקאי, Gwiazda poranna). Kilka lat później wiersz został przyjęty jako hymn ruchu syjonistycznego Chowewej Syjon. Pieśń zyskała dużą popularność wśród żydowskich osadników w Palestynie.
Podczas I Kongresu Syjonistycznego w Bazylei w 1897 stała się hymnem Światowej Organizacji Syjonistycznej. Muzykę, opartą na motywach melodii ludowej, ułożył Samuel Cohen, imigrant z Mołdawii. Później słowa pieśni poprawili osadnicy z Riszon le-Cijjon.
Proklamacja państwa Izrael
Gdy w 1948 proklamowano powstanie państwa Izrael, pieśń Hatikwa została nieoficjalnym hymnem państwowym. Dopiero w listopadzie 2004roku Kneset uchwalił Prawo o Hymnie i Herbie Państwowym, które usankcjonowało pieśń Hatikwa jako oficjalny hymn państwowy Izraela.
We współczesnej interpretacji tekst hymnu obejmuje tylko pierwszą zwrotkę i refren pierwotnego wiersza. Najważniejszą treścią pozostałych zwrotek jest nadzieja utworzenia niezawisłego i wolnego państwa w Ziemi Izraela.
Melodia hymnu opiera się na tym samym motywie melodycznym co XVI-wieczna włoska pieśń "La Mantowana". Jej najwcześniejsza edycja w druku pochodzi z początku XVII wieku, pod tytułem "Ballo di Mantowa". Melodia ta była bardzo popularna w Europie z epoki Renesansu. Pojawia się jako hiszpański hymn "Virgen de la Cueva", sefardyjska melodia do modlitwy Hallel, pieśń ludowa jidysz "Modlitwa za Rosę",polska pieśń ludowa "Pod Krakowem", szwedzka pieśń ludowa i ukraińska "Katarzyna Kucherjawa".
Na tym samym motywie melodycznym oparty jest poemat "Wełtawa" Bedřicha Smetany, skomponowany w 1874. Piosenka, jak twierdził sam Smetana, jest szwedzkiego pochodzenia, ale użył jej, jako że charakterem odpowiadała czeskiej muzyce ludowej. W większości opracowań dotyczących pochodzenia omawianego motywu melodycznego podaje się, że melodia jest mołdawska. Wiąże się to prawdopodobnie z tym, że "Wełtawa" znana jest pod drugą nazwą – niemiecką "Moldau" (czyli Mołdawia, która nic wspólnego z Mołdawią jako krajem nie ma). Mołdawski rodowód piosenki uprawdopodobniało pochodzenie twórcy melodii Hatikwy Cohena, który był imigrantem z Mołdawii. Skąd Cohen znał tę melodię – jej pierwowzór, czy jako motyw Wełtawy, nie wiadomo.
Hatikwa jest napisana w tonacji molowej, która jest uważana za smutno brzmiącą, i stąd rzadko używana w hymnach państwowych. Jednakże tytuł (Nadzieja) i słowa podnoszą na duchu i napełniają optymizmem.